HASUDERBulaşıcı Olmayan Hastalıklar Çalışma Grubu
Hipertansiyon Nedir?
Hipertansiyon (yüksek tansiyon), kan dolaşımı için gerekli olan kan basıncının normalden yüksek olduğu kronik bir hastalıktır (1,2). Hipertansiyon tüm toplumlarda sıktır ve beklenen yaşam süresinin artmasıyla sıklığının arttığı gözlenmektedir. Sistolik kan basıncının 140 mmHg’nin üzerinde olması ve /veya diyastolik kan basıncının 90 mmHg üzerinde olması ya da kişinin antihipertansif ilaç kullanıyor olması hipertansiyon olarak tanımlanmaktadır.
- Ölçümden yarım saat öncesinde sigara, çay, kahve içmeyin, tercihen yemek yemeyin.
- Ölçüm öncesinde en az 5 dakika dinlenmiş olun.
- Ölçüm sırasında sırtınızı yaslayarak oturun, tansiyon ölçülecek kolunuz çıplak olmalıdır.
- Ölçüm sırasında konuşmayın, bacak bacak üstüne atmayın (3).
- Hipertansiyon tanısı için farklı zamanlarda en az iki ölçümün ortalamasının yüksek olması gerekir (3).
Tansiyon ölçülürken nelere dikkat edilmelidir?
Doğru bir kan basıncı ölçümü sağlanması için:
Dünya Hipertansiyon Günü Önemi ve 2019 yılı Teması Nedir?
Yüksek kan basıncı sonucunda oluşan ve önlenebilir hastalıklar olan inme (felç), kalp damar ve böbrek hastalıklarına dikkat çekmek ve halkı korunma, tanı ve tedavi konusunda bilgilendirmek, toplumsal farkındalık yaratmak amacıyla her yıl 17 Mayıs Dünya Hipertansiyon Günü olarak kutlanmaktadır (4). Dünya Hipertansiyon Günü’nün bu yılki teması “Kan Basıncınızı Bilin” olarak belirlenmiştir (5).
Hipertansiyonu Önlemede Neler Yapılabilir?
- Tuz tüketiminin azaltmak: Sağlık Bakanlığı ve Dünya Sağlık Örgütü günlük tüketilen tuz miktarının 5 grama denk gelen bir çay kaşığını geçmemesi gerektiğini bildirmektedir.
- Hipertansiyonun öncesi dönemin farkında olmak (prehipertansiyon): Bu dönem, sistolik kan basıncının 120-139 mmHg veya diyastolik kan basıncının 80-89 mmHg olması durumu olarak tanımlanır (3). Uluslararası verilere göre 20 yaşından büyük yetişkinlerin yaklaşık %30’u bu hipertansiyon öncesi durumdadır. Bu durum kalp, beyin, damar ve böbrek hastalıklarının ortaya çıkma riskini 1,5-2 kat artırmaktadır. (6). Yüksek tansiyonun bu erken dönemindetanı konup gerekli tedavi uygulandığında önemli hastalıkların önüne geçilmiş olur.
- Yaşam tarzı değişikliği yapmak: Hipertansiyon gelişmesini önlemek için yaşam alışkanlıklarının değişimi çok önemli bir yer tutmaktadır. Sağlıklı beslenme, şişmanlığın önlenmesi, tüketilen tuz miktarının azaltılması, düzenli egzersiz yapılması, tütün ve alkol tüketiminden uzak durulması yüksek tansiyonun kontrol altına alınmasında tek başına bile yeterli olabilmektedir.
Kontrol altına alınamadığı durumlarda ilaç başlanması ve tansiyonun normal sınırlarda tutulması ileriki dönemlerde gelişebilecek hipertansiyona bağlı inme, kalp damar hastalıkları ve böbrek yetmezliği gibi hastalıklardan bireyleri koruyacaktır (1).
Kaynakça:
- Dünya Hipertansiyon Günü. https://www.saglik.gov.tr/TR,2356/dunya-hipertansiyon-gunu.html (Erişim tarihi: 13.05.2019)
- 17 Mayıs 2019 Dünya Hipertansiyon Günü https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/kronikhastaliklar-haberler/2256-2019-yili-dunya-hipertansiyon-gunu.html (Erişim tarihi: 13.05.2019)
- Türk Kardiyoloji Derneği Ulusal Hipertansiyon Tedavi ve Takip Kılavuzu. https://www.tkd.org.tr/kilavuz/k03/3_2d304.htm?wbnum=1104 (Erişim tarihi: 13.05.2019)
- Dünya Hipertansiyon Günü. https://www.tkd.org.tr/menu/113/dunya-hipertansiyon-gunu (Erişim tarihi: 13.05.2019)
- World Hypertension Day 2019. http://www.whleague.org/index.php/features/world-hypertension-day (Erişim tarihi: 13.05.2019)
- Dünya Hipertansiyon Günü: Türk Nöroloji Derneği Basın Bülteni. https://www.noroloji.org.tr/haber/252/dunya-hipertansiyon-gunu-turk-noroloji-dernegi-basin-bulteni(Erişim tarihi: 13.05.2019)
Hazırlayanlar: İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı’ndan Araşt.Gör. Özlem KARAGÖZ, Araşt.Gör. Özhan AKYOL, Prof.Dr. Mustafa TÖZÜN, Dr.Öğr.Üy. Asya Banu BABAOĞLU tarafında Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Çalışma Grubu adına hazırlanmıştır.
