4 Subat Dunya Kanser Gunu

Kanser’e “DUR” demek için neyi bekliyorsun?

Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre kanser dünyada ikinci ölüm nedenidir ve her 6 ölümden 1 tanesi kanser nedeniyle gerçekleşmektedir. Yapılan çalışmalar kanserin bildiğimiz ve bilmediğimiz birçok nedeni olduğunu göstermektedir. Bildiğimiz nedenler arasında ilk beş sırada şunlar yer almaktadır:

Şişmanlık
Meyve ve sebze tüketiminin az olması (sağlıksız beslenme)
Fiziksel aktivite azlığı
Sigara kullanımı
Alkol kullanımı

Bu beş neden, hemen hemen kanser nedeniyle olan her üç ölümden birinden sorumludur. Yukarıda sayılan risk faktörleri arasında en önemli olanı tütün kullanımıdır (sigara, nargile, puro, vb) ve yaklaşık her beş kanser ölümünün birinden sorumludur. Bu beş en önemli kanser etkeninin tamamı değiştirilebilir nedenlerdir. Bu nedenle kanser önlenebilir hastalıklar grubunda yer almaktadır.

Hava kirliliğine ve güneş ışığının zararlı etkilerine maruz kalmak da kansere yol açan çevresel risk etkenleridir.

Kansere neden olduğu bilinen bazı enfeksiyonlar vardır; ve bunlardan da aşı ile korunmak mümkündür. Örneğin, Hepatit B virüsunun neden olduğu karaciğer kanseri ile İnsan Papilloma Virüsunun (HPV) yol açtığı rahim ağzı kanseri aşı ile önlenebilir hastalıklardır.

Kanserden olan ölümleri azaltmanın bir başka yolu da kanserin erken dönemde fark edilmesi ve tedavi edilmesidir. Bunun için;

Kişiler, hastalık erken dönemde iken, bulguları fark edince vakit kaybetmeden hekime başvurmalıdır. (Erken Tanı)
Riskli yaş grubunda yer alan kişiler, hastalığı henüz hiç bir bulgu vermediği dönemde tanımayı hedefleyen kanser tarama programlarına katılmalıdırlar. (Tarama)

Ülkemizde “Kanser Kontrol Programı” kapsamında kadınlarda meme ve rahim ağzı (serviks), erkeklerde ve kadınlarda kolorektal kanserler ile ilgili tarama programları yürütülmektedir. Kanser taramaları Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezleri (KETEM) ve Aile Sağlığı Merkezlerinde yapılmaktadır.

Meme kanseri taraması için 40-69 yaş arasındaki kadınlara 2 yılda bir mobil ünitelerde veya KETEM’lerde mamografi çekilmektedir.
Rahim ağzı kanseri taraması Aile Sağlığı, Toplum Sağlığı Merkezlerinde veya KETEM’lerde 30-65 yaş arasındaki kadınlara 5 yılda bir yapılmaktadır.
Kolorektal kanser taraması 50-70 arasındaki kadın ve erkeklere 2 yılda bir gaitada gizli kan testi ve 10 yılda bir kolonoskopi ile yapılmaktadır.

Sonuç olarak; yapılan çalışmalar bildiğimiz risk faktörlerinden kaçınarak, var olan kanıta dayalı önleme stratejilerini uygulayarak kanseri %30-50 oranında azaltmanın mümkün olduğunu göstermektedir. Ayrıca erken tanı ve tarama programları da kanser yükünü azaltmaktadır.

Kanserin erken belirtileri ve taramalarla ilgili bilgi almak için Aile Hekiminize danışabilirsiniz.

Sen de kansere dur demek için;