HASUDERTütün ile Mücadele Çalışma Grubu
Çocukları Tütün Salgını ve Zararlarından Koruma İnisiyatifi Toplantısı Raporu
Çocukları Tütün Salgını ve Zararlarından Koruma İnisiyatifi Toplantısı İstanbul Milletvekili Sn. Müşerref Pervin Tuba Durgut başkanlığında üniversite ve derneklerden katılan 37 katılımcı ile yapıldı. Derneğimiz adına Prof.Dr.Pınar Okyay ve Tütün İle Mücadele Çalışma Grubu üyelerimizden Prof.Dr.Türkan Günay ve Uz.Dr.Nureddin Özdener toplantıya katıldılar. Ayrıca hocalarımızdan Prof.Dr.Erol Sezer, Prof.Dr.Hilal Özcebe, Prof.Dr.Yasemin Açık, Prof.Dr.Seçil Özkan, Prof.Dr.Deniz Çalışkan, Prof.Dr.Toker Ergüder toplantıya katılım sağladılar.
Toplantıda 2 ana başlık tartışmaya açıldı:
- Dumansız hava sahası uygulamalarının geliştirilmesi
- Tütün ürünlerinden alınan vergilerin artırılması
HASUDER Tütünle Mücadele Çalışma Grubu’nun tanıtımı yapıldıktan sonra, hazırladığı “Tütün Kontrolü Açısından Güncel Sorunlar ve Öneriler” konulu rapor derneğimiz adına toplantıda sunuldu. Raporumuzun ana başlıkları;
– Tütün ürünleri satış rakamları artış içindedir
– Tütün kullanımı erişkinler ve gençlerde artma eğilimindedir
– Pasif etkilenim önemli bir sorundur
– Yeni nesil tütün ürünleri satışının ve erişiminin önlenmesi gerekir
– Tek tip paket uygulaması ile ilgili sorunların çözülmesine ihtiyaç vardır
– Denetim aksaklıkları giderilmelidir
– Tütün kontrolü bağımlılıkla mücadele üst kurul kapsamından farklı bir yapılanmaya taşınmalıdır
– Tütün kontrolünde meslek örgütleri ve sivil toplum örgütleri iş birliği zemini geliştirilmelidir.
– Tütün bırakma hizmetlerinin varlığı oldukça önemlidir, tütün bırakma medikal seçenekleri geri ödeme kapsamına alınmalıdır.
– İzleme ve değerlendirme çalışmalarının daha sistematik olarak kurulması önerilmektedir.
– Tütün endüstrisi ile mücadele güçlendirilmelidir.
– Tütün kontrolünde bilimsel araştırmalar için kamusal kaynakların artırılması önerilmektedir.
– Tütün kontrolü ile ilgili toplumda farkındalık eğitimlerinin, hedef gruplarının özelliklerine uygun yöntem ve tekniklerle, sistematik olarak sürdürülmesi gereklidir.
– Tütün ürünlerinin vergilerinden elde edilen gelirin tütün kontrolü çalışmalarına ayrılması tütün kontrolü çalışmalarını destekleyebilecektir.
– Tütün kullanımının ülkemiz için yarattığı riskleri ve yükleri daha görünür kılabilmek için bilimsel verilerin düzenli olarak görselleştirilmesi uygun olur.
– COVID-19 mücadelesi ile tütün kontrolü çalışmalarının kesiştiği noktalar ön plana çıkarılarak toplum bilgilendirilmelidir.
Konuşmacıların katkılarıyla raporumuzda belirttiğimiz başlıklar da dahil olmak üzere tartışma başlıklarında aşağıdaki konular ön plana çıkmıştır.
Dumansız hava sahası uygulamalarının geliştirilmesi
- Pasif etkilenim, sigara dumanına maruz kalım önemli bir sorundur. Dumansız hava sahasının korunması etkili denetimlerle artırılmalıdır. Kapalı alan tanımı net olarak yapılmalıdır. Ayrıca ev içindeki pasif etkilenim bir çocuk hakları ihlalidir, aileler bu konuda daha etkin olarak bilgilendirilmelidir.
- Tütünsüz kampüs uygulaması YÖK tarafından tüm üniversitelerde uygulanmalıdır. Üniversitelerde tüm sosyal alanların tütünsüz olması sağlanmalıdır.
- Topluma olumlu sağlık davranışı kazandırmak için sağlık okuryazarlığı ile ilgili çalışmalar yapılmalıdır.
- Başlamayı engellemek için çocuklara ve gençlere ayrı ayrı çalışmalar yapılmalıdır. Çocukları korumak için gençlerin kullanılabilir, sosyal öğrenme akran eğitimiyle sağlanabilir.
- Pandemi nedeniyle kapatılan Nargile kafeler açılmamalıdır.
- Nargilelik tütün mamulü içilen işyerinin tanımlandığı tebliğdeki “okul öncesi eğitim kurumları, dershaneler, öğrenci yurtları, özel eğitim ve öğretim kurumları dahil olmak üzere ilk, orta ve lise öğrenim kurumlarına kapıdan kapıya en az 200 metre mesafede bulunması” maddesi yeniden değerlendirilmeli ve mesafenin artırılmalıdır.
- Aile Sağlığı Merkezleri önünde sigara içilmesinin önlenmesi için Sağlık Bakanlığı bir uygulama başlatmalıdır.
- Pandemi bilgilendirmeleri sırasında tütün ürünlerinin hastalığı artırıcı etkileri bilim kurulu tarafından aktarılmalı, yeni dönemde mücadele için yeni stratejiler geliştirilmelidir.
- Restoran ve kafeler tamamen tütünsüz olmalıdır.
Tütün ürünlerinden alınan vergilerin artırılması
- Tütün ürünlerinin vergileri artırılmalıdır, fiyatlardaki artış kullanmayı azaltacaktır. Tütün ürünlerinden alınacak vergi tanımlı bir vergi olmalı ve sadece tütün ürünlerinin zararlarından korunma amacıyla yapılacak çalışmalarda kullanılmalıdır. Aksi takdirde bu toplum tarafından devletin ek kazanç sağlaması olarak algılanacaktır.
- Küçük yaşta sigaraya başlayan çocuklar psikososyal sorunlar açısından incelenmeli ve desteklenmelidir. Tütün ürünlerinden alınan vergiler bu çocukların rehabilitasyonunda kullanılmalıdır.
Diğer başlıklar:
- Satış noktalarındaki ihlaller önlenmeli ve satış noktaları ön planda denetlenmelidir.
- Ürün fiyatı satın alma paritesine göre düzenlenmelidir.
- Arzın azalmasını önceleyen politikalar yürürlüğe konmalıdır.
- Piyasanın yeni ürünlerle beslenmesi ve ürün çeşitliliğinin artması önlenmelidir.
- Tütün ürünleri içindeki katkı maddeleri ve aromalar sınırlandırılmalı ve ulusal laboratuvarlarda kontroller yapılarak denetlenmelidir.
- Dumansız hava sahası denetimlerinde görev alması gereken tüm kurumlar bu görevi öncelemeli, denetimlerde sağlık çalışanları yalnız bırakılmamalıdır. Tütün pandemisiyle uğraşan sağlık çalışanları ödüllendirilmelidir.
- Nargile kafelere 18 yaş altı çocukların girmesi yasaklanmalıdır.
