HASUDERBulaşıcı Hastalıklar Çalışma Grubu
Bağışıklama için Hekimlere yönelik bilgi notu
Bağışıklama hizmetleri yaşamsal öneme sahiptir!
Türkiye’de tıp alanında uzmanlık eğitimi veren ve tıbbi alanların uzmanlık derneklerinin çatı kuruluşu Uzmanlık Dernekleri Eşgüdüm Kurulu (UDEK) hastalıklardan korunmada yararlı ve etkili olduğu bilinen aşılar ile bağışıklama hizmetlerini kuvvetle desteklemektedir. Ülkemizde aşılama takvimleri Bağışıklama Danışma Kurulu (BDK) tarafından belirlenmektedir (https://asi.saglik.gov.tr/asi-takvimi-nasil-olusur). BDK’nun ülkemizde çocuklara (tablo 1), gebelere (tablo 2), erişkin ve sağlık çalışanları dahil risk gruplarına (tablo 3) yapılmasını önerdiği aşıları UDEK de kesinlikle önermektedir.
Halk Sağlığı Uzmanları Derneği olarak hastalıklardan korunmada yararlı ve etkili olduğu bilinen aşılar ile bağışıklama hizmetlerini kuvvetle desteklemekteyiz. BDK’nun ülkemizde çocuklara, gebelere, erişkinlere, risk grupları ve bu kapsamda meslektaşlarımıza yapılmasını önerdiği aşıları Halk Sağlığı Uzmanları Derneği olarak biz de kesinlikle önermekteyiz.
Türkiye, modern tıbbın bu en yararlı ve en ekonomik aracından-Aşılardan- halkının sağlığını korumada etkin bir biçimde yararlanmıştır: Osmanlı Devleti, Türkiye Cumhuriyet hükümetleri dönemlerinde, yaklaşık 170 yılı bulan bir deneyimle, ülkemizde gereksinim duyulan aşılar üretilmiş ve güvenle ordunun ve halkın sağlığının korunmasında kullanılmıştır.
Çiçek hastalığına karşı aşılama sayesinde 1977’den bu yana Dünya’da çiçek hastalığının, Çocuk felci hastalığına karşı aşılama sayesinde 1998’den bu yana Türkiye’de Çocuk Felci hastalığının kökü kazınmıştır (şekil 1).
Ulusal Aşı Kampanyasıyla 1985’ten bu yana Sağlık Bakanlığı tarafından yürütülen bağışıklama hizmetleri ile 1980 sonrasında doğanların neredeyse tümü aşılanmıştır. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırmalarına göre hiçbir aşıyı yaptırmamışlar yalnızca %2-3 dolayındadır (
Sağlık Bakanlığı yönetiminde aşı ithali, ithal edilen aşıların güvenlik ve uygunluğunu inceleme, soğuk zincire uygun taşıma, saklama ve uygulayıcıya ulaştırma altyapı, araç gereç, insan gücü ve mekanizmaları kurulmuştur. Sağlık Bakanlığı tarafından kurulan Aşı Takip Sistemi ile aşı üretildiği noktadan uygulandığı yere kadar soğuk zincir koşulları online olarak izlenebilmekte ve uygunsuzluk halinde anında müdahale edilebilmektedir.
Ülkemizde bağışıklama hizmetleriyle, gebelere yapılan Tetanoz aşısı sayesinde yenidoğan bebeklerde görülen tetanoz vakası neredeyse hiç görülmemektedir (şekil 2). Yıllardır Difteri (kuşpalazı) vakası da görülmemektedir (
Birkaç yılda bir on binlerce kişiyi hasta eden Kızamık salgınları bağışıklama hizmetleriyle bir süre önlenmiş olmasına karşın, Avrupa ve ülkemizdeki sosyal-kültürel değişim ve aşı karşıtlığı/kararsızlığının etkisiyle aşı kapsayıcılığının düşmesi kızamık salgınlarının tekrar ortaya çıkmasına neden olmuştur (şekil 4, 5,
