Lepra ya da Cüzzam (Hansen hastalığı) yavaş büyüyen, Mycobacterium leprae’ nın neden olduğu, deri ve sinirleri tutan, kronik, granulomatöz ve latent bir hastalıktır. Erken tanı ve uygun tedaviler ile kontrol atına alınabilen lepra, ilerleyen dönemlerde özellikle el, ayak ve gözlerde meydana gelen deformiteler sonucunda yaşam konforunu etkileyen bir hastalıktır1.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından yayınlanan veriler, 2018’de 127 ülkeden toplam 208.619 yeni cüzzam vakasının rapor edildiğini göstermektedir. 2017’deki 211.009 vaka ile karşılaştırıldığında hafif bir küresel düşüş gözlenmekle birlikte DSÖ’nün Amerika, Doğu Akdeniz, Avrupa ve Batı Pasifik Bölgelerinde artışlar gözlenmiştir. Bazı ülkelerde gözlemlenen yeni vaka sayısındaki artış, yeni vaka tespitindeki gelişmiş taramadan kaynaklanmaktadır.
Çocuklarda cüzzam vakalarının tespiti, toplumda son zamanlarda bulaşan enfeksiyonun bir göstergesi olarak kabul edilir. Ancak bu kapsamda 2018 yılında sadece 139 ülkeden ilgili raporlar alınabilmiştir. 2018’de DSÖ’nün Güney Doğu Asya Bölgesi, tüm dünyadaki yeni pediatrik vakaların% 74’ünü oluşturmuştur2.
Şekil 1. Ülkelere göre 2018 yılı yeni vaka sayıları, DSÖ3
Şekil 1’de 2018 yılına ait yeni vakalar görülmektedir. Bu haritada Türkiye’ye ait veri yoktur. “Ülkemizde mevcut lepralıhasta sayısı nedir, yeni eklenen vaka sayıları nedir?”sorularının cevabı için Sağlık Bakanlığı Halk sağlığı Genel Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı sayfasında da bir sonuca ulaşılamamaktadır. Arama motoruna “Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, lepra, cüzzam” yazıldığında ise Halk Sağlığı genel Müdürlüğü sayfasında lepra ile ilgili bilgilendirme notu olduğu görülmektedir. Bu notta “Ülkemizde de DSÖ’nün lepra eliminasyonu hedefine ulaşılmış olup, hastalık prevalansı 10,000’de 1 vakanın altındadır” bilgisi dışında, yıllara ait yeni ya da kümülatif vaka sayısı bilgisi verilmemektedir4.
HASUDER olarak, her yıl Ocak ayının son Pazar gününün ‘DÜNYA LEPRA GÜNÜ’ olarak anılması kapsamında;ülkemizde konu ile ilgili kaçırılmış vaka kalmaması için yeterli güçlendirilmiş gözetim mekanizmalarının çalıştığı ve başta çocuk olmak üzere yeni vaka olup olmadığı/ toplam vaka sayıları hakkında bilgi ve güncel verilerin paylaşımının yapılması gerektiğine dikkat çekmek istiyoruz.
Kaynaklar:
* Bu metin HASUDER Yönetim Kurulu adına Uzm.Dr.Fatma Yeşim Karakoç tarafından hazırlanmıştır.